Do dentysty najczęściej udajemy się z silnym bólem zęba i widocznymi ubytkami w zębach. Ale nie tylko w pełni wyrośnięte zęby mogą powodować problemy w jamie ustnej. Bardzo kłopotliwe są również zęby zatrzymane, których nawet nie widać gołym okiem. Prym wiedzie w tym zatrzymana ósemka, czyli niewyrznięty ząb mądrości. Jak objawia się taka ósemka i jak ją leczyć?
Skąd się biorą zatrzymane ósemki?
Zatrzymany ząb to taki, który nie wyrznął się, ale znajduje się w kości. Może być całkowicie niewidoczny w jamie ustnej, ale może także fragment zęba być dostrzegalny w dziąśle. Problem tego typu najczęściej dotyczy zębów mądrości, czyli trzecich zębów trzonowych. Najczęstszą przyczyną kłopotów z ósemkami jest brak miejsca w łukach zębowych. Wówczas zęby mądrości nie mają gdzie się wyrznąć, przez co często układają się krzywo i napierają na zęby sąsiadujące. Inną przyczyną zatrzymanych ósemek mogą być przebyte urazy.
Jak objawia się zatrzymana ósemka?
Kiedyś uznawano, że moment wyrzynania się zębów mądrości przypada na okres między 18. a 25. rokiem życia. Obecnie granica ta coraz bardziej się przesuwa i często dopiero grubo po 30. zęby zaczynają się wyrzynać. Prawda jest jednak taka, że im później się wyrzynają, tym częściej stwarzają problemy. Jeśli po skończeniu 25 lat u pacjenta wciąż nie ma w łukach zębowych trzecich zębów trzonowych, należy zrobić zdjęcie RTG. Gdy na zdjęciu dostrzeżemy zawiązki zębów mądrości, uznaje się, że mamy do czynienia z zębami zatrzymanymi. Bardzo często pacjent nawet nie ma pojęcia, że te zawiązki tam są, ponieważ nie dają one żadnych objawów nawet przez wiele lat. Z czasem jednak ósemki przypominają o sobie.
Do najczęściej zgłaszanych przez pacjentów dolegliwości należy samoistny ból miejsca, w którym ósemka powinna się wyrznąć. Ból ten ma różne nasilenia, bywa jednak, że mocno utrudnia życia i normalne funkcjonowanie. Do tego często dochodzi jeszcze opuchlizna tego miejsca, zaczerwienienie i obrzęk. Czasem jest to „tylko” dyskomfort i uczucie napierania na dziąsło. W niektórych przypadkach może rozwinąć się stan zapalny w tym miejscu lub w kieszonkach dziąsłowych. Zdarza się również zapalenie dziąseł wraz z wysiękiem płynu dziąsłowego o nieprzyjemnym zapachu.
Zatrzymana ósemka – sposoby leczenia
Na początek warto podkreślić, że nie każdą zatrzymaną ósemkę należy bezwzględnie i natychmiastowo leczyć. Czasem – gdy zatrzymana ósemka nie daje żadnych objawów i nie nachodzi na zęby sąsiadujące – zaleca się regularne wykonywanie zdjęć rentgenowskich i kontrolę. Są to jednak sporadyczne sytuacje i zdecydowanie częściej zatrzymane ósemki trzeba leczyć. W leczeniu zatrzymanych ósemek niezbędny jest chirurg stomatolog.
Podstawową i skuteczną metodą leczenia zatrzymanej ósemki jest dłutowanie. Chirurg stomatologiczny nacina dziąsło i odsłania kości, które blokują prawidłowe wyrznięcie się ósemki. W kolejnym kroku usuwa zatrzymanego zęba i zszywa ranę. Cały zabieg trwa od kilkunastu do kilkudziesięciu minut i jest przeprowadzany pod znieczuleniem miejscowym. Pacjent więc nie musi bać się bólu. Zdarzają się także ósemki niecałkowicie zatrzymane, czyli z widoczną częścią korony i resztą zęba pokrytą dziąsłem. Wówczas można spróbować zabiegu zwanego dekapiszonażem, który polega na usunięciu fragmentu dziąsła utrudniającego wyrznięcie się ósemki. Możliwe jest jednak tylko wtedy, gdy ósemka stoi prosto, co niestety zdarza się niezwykle rzadko.
Niezwykle istotne do sukcesu jest przestrzeganie zaleceń chirurga już po zabiegu. Przede wszystkim nie można jeść ani pić ciepłych i gorących potraw i napojów. Należy unikać gryzienia i żucia, dlatego na czas rekonwalescencji zaleca się spożywanie wyłącznie płynnych pokarmów. Zabronione jest również palenie papierosów i picie alkoholu – przynajmniej przez pierwsze dni od zabiegu. Bardzo delikatnie należy także podchodzić do higieny jamy ustnej. Nie powinno się bowiem szczotkować rany – w miejscu dłutowania tworzy się skrzep, który sprzyja gojeniu rany i nie wolno go usuwać.
Przez kilka pierwszych dni po zabiegu pacjenci mogą odczuwać ból po usunięciu zatrzymanej ósemki, dlatego stomatolog przepisuje lek przeciwbólowy. Jeśli coś nas szczególnie zaniepokoi, warto skontaktować się ze swoim dentystą i zweryfikować, czy proces gojenia się rany przebiega bez zastrzeżeń.
Brak leczenia zatrzymanych zębów mądrości – powikłania
Mimo że zatrzymana ósemka przez wiele lat może nie dawać żadnych objawów, to nie wolno jej ignorować. Konieczne są regularne kontrole u dentysty i wykonywanie zdjęcia RTG. Może się bowiem zdarzyć, że po jakimś czasie względnego spokoju nagle zaczną się pojawiać takie problemy, jak torbiele zębopochodne, silny ból dziąsła, obrzęk i spuchnięcie dziąsła, uporczywe bóle głowy i twarzy, a także pogłębiające się wady zgryzu. Trzeba bowiem pamiętać, że nieprawidłowo ułożone i zatrzymane ósemki rozpychają się w łuku zębowym, przez co wymuszają niewłaściwe pozycje pozostałych zębów stałych. Dlatego też przed rozpoczęciem leczenia ortodontycznego konieczne jest usunięcie zatrzymanych zębów mądrości.
Z całą pewnością nie wolno zwlekać zbyt długo z leczeniem zatrzymanych zębów, ponieważ prędzej czy później zaczną powodować komplikacje w całej jamie ustnej.